चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङको नेपाल भ्रमण ,दुई देशबीच समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर
रमेश तिवारी ——
काठमाडौँ – चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङको नेपाल भ्रमणका क्रममा राष्ट्रपति सी र प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको उपस्थितिमा नेपाल-चीनबीच दुई देशबीच समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर भएको छ ।
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङको दुईदिने राजकीय भ्रमण सकिएपछि परराष्ट्र मन्त्रालयले आइतबार संयुक्त विज्ञप्ति जारी गरेको छ ।
संयुक्त प्रेस विज्ञप्तिका बुँदा –
दुवै देशले एकअर्काको स्वतन्त्रता, सार्वभौमसत्ता र भौगोलिक अखण्डतालाई ध्यानमा राख्दै एकअर्काको चासो र सरोकारलाई सम्मान गर्ने।
नेपाली पक्षले एक चीन नीतिमा अडान दोहोर्याउँदै ताइवान चीनको अभिन्न अंग रहेको र तिब्बत चीनको आन्तरिक मामला भएको धारणा स्पष्ट पारेको छ। नेपाली भूमीबाट चीन विरुद्धको कुनै पनि गतिविधि हुन नदिने प्रतिवद्धता नेपालले दोहोर्याएको छ।
राजनीतिक स्थायित्व, सामाजिक सद्भाव र द्रुत आर्थिक विकासका आधारमा ‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’ को अवधारणालाई चीन सरकारको सहयोग कायम रहने।
द्विपक्षीय उच्चस्तरीय भ्रमण र आदानप्रदानलाई निरन्तर रुपमा अघि बढाउने। सरकारका मन्त्रालयहरु, विभाग, कानुनी निकाय र राजनीतिक दलबीचको आदानप्रदान निरन्तर राख्ने।
बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) अन्तर्गत बन्दरगाह, सडक, रेल्वे, हवाइ सेवा आदि माध्यमबाट हिमालय वारपार सम्पर्क सञ्जाल विस्तार गर्ने। क्रस बोर्डर रेल्वे निर्माणबारे विस्तृत तहको अध्यन गर्ने र यसलाई काठमाडौं-पोखरा-लुम्बिनी रेल्वे परियोजनाका रुपमा अघि बढाउने। झाङमु/खासा बन्दरगाहलाई पुन:सञ्चालन, जिलोङ/केरुङ नाकालाई अद्यावधिक गर्ने र लिजी/नेचुङ नाका जतिसक्दो चाँडो सञ्चालनमा ल्याउने। अरनिको राजमार्गको स्तर उन्नति गर्ने र स्याफ्रुबेंसी-रसुवागढी सडक समेत पुनर्निर्माण गर्ने। जिलोङ/केरुङ हुँदै काठमाडौं जोड्न सुरुङहरु निर्माण गर्ने। कोशी, गण्डकी र कर्णाली कोरिडर निर्माणमा प्रतिबद्धता दोहोर्याउने।
चीनको सिचुवान प्रान्तको छेङ्दूमा नेपालको कन्सुलेट जेनेरल स्थापना गर्न समझदारी भएको छ।
दुई मुलुकबीचको सम्बन्धलाई थप मजबुद बनाउँदै विभिन्न क्षेत्रहरुमा दुवै मुलुकको हित हुने गरी सहकार्य गरेर अगाडि बढ्ने।
संयुक्त राष्ट्रसंघमा नेपाल र चीनले आपसी सहकार्यलाई थप मजबुद बनाउने। दुई मुलुकबीचको हित हुने क्षेत्रीय मुद्दामा सहकार्य गर्दै अघि बढ्ने।
चनियाँ राष्ट्रपतिको ऐतिहासिक नेपाल भ्रमणबाट नेपाल र चीनबीचको सम्बन्धमा नयाँ आयम थपिएको।
दुई मुलुकबीच शिक्षा, पर्यटन, आयुर्वेदिक, मिडिया, थिंक ट्यांक लगायतमा प्रवर्द्धन गर्ने। चिनियाँ सरकारको तर्फबाट सय वटा कनफ्युसयिस इन्स्टिच्युट छात्रवृत्ति प्रदान गर्ने। नेपालको पर्यटन प्रवर्द्धनमा चीनको पक्षबाट सक्दो सहयोग गर्ने र भ्रमण वर्षमा पनि सहयोग रहने।
दुई मुलुकबीच सीमा व्यवस्थापन सम्बन्धी समझदारीमा भएको हस्ताक्षारमा सहमति जनाइएको।
सगरमाथा नेपाल र चीनबीचको मैत्रीपूर्ण सम्बन्धको द्योतक रहेको उल्लेख गर्दै चिनियाँ पक्षले जलवायु परविर्तन र वातावरण संरक्षणमा जोड दिने। चीन र नेपालले संयुक्त रुपमा सगरमाथाको उचाइको घोषणा गर्ने सहमति। र विभिन्न वैज्ञानिक अनुसन्धानहरु गर्ने।
राष्ट्रपति सी चिनफिङको दुई दिने राजकीय भ्रमणमा नेपाल र चीनबीच विविध २० वटा क्षेत्रमा समझदारी एवम् सहमति भएको छ । प्रधानमन्त्री के पी शर्मा ओली र चिनियाँ राष्ट्रपति सीको उपस्थितिमा दुवै देशका मन्त्री तथा अधिकारीहरुले सहमति एवम् समझदारी पत्रहरू आदान प्रदान गर्नुभयो । दुई देशबीच भएका समझदारीका बुँदाहरू –
१. सीमा व्यवस्थापन सुदृढीकरण–सहमति
२. सुशासन सशक्तिकरणका लागि सहयोग आदानप्रदान समझदारी
३.आपराधिक घटनामा साझा कानुनी सहायता सम्बन्धमा सन्धी
४.सगरमाथा÷झुमुलोङमा संरक्षणका लागि समझदारी
५.महत्वपूर्ण आयोजनाहरूको लगानी प्रोत्साहन गर्न राष्ट्रिय योजना आयोग र चीनको राष्ट्रिय विकास र पुर्नसंरचना आयोगबीच समझदारी
६.चेङ्दुमा नेपालको वाणिज्य दूतावास स्थापना गर्न टिप्पणी आदानप्रदान
७.चीन र नेपालको सीमापार रेल्वे आयोजनाको सम्भाव्यता अध्ययन गर्न समझदारी
८.काठमाडौं महानगरपालिका र चीनको नान्जी सहरबीच भगिनी सम्बन्ध स्थापना गर्न सहमति
९.बुटवल उपमहानगरपालिका र सियान सहरबीच भगिनी सम्बन्ध स्थापना गर्न सहमति
१०.परम्परागत् उपचार पद्धतीमा सहयोग आदानप्रदान गर्न स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय र चिनियाँ निकायबीच समझदारी
११.प्रकोप जोखिम न्यूनिकरण र आकस्मिक उद्धार सम्बन्धमा सहयोग आदानप्रदान गर्न समझदारी
१२.दुई देशको महान्यायधिवक्ताको कार्यालयबीच सहयोग आदानप्रदानमा समझदारी
१३.त्रिभुवन विश्वविद्यालय र कन्फ्युसिस इन्स्टिच्युटबीच त्रिविमा कन्फ्युसिस इन्स्टिच्युट स्थापना गर्न सहमति
१४.मौसमी र सुन्तला जस्ता फलफूल निर्यातका लागि लागि आवश्यक प्रोटोकलमा कृषि विभाग र चीनको भन्सार प्रशासनबीच सहमति
१५.व्यापारका लागि संयुक्त कार्यदल निर्माण गर्न समझदारी
१६.चिनियाँ सहयोग अनुगमन सञ्जाल आयोजनाका लागि स्वीकृती प्रमाणपत्र
१७.लगानी सहयोगका लागि संयुक्त कार्यदल स्थापना गर्न–समझदारी
१८.सुरुङ निर्माणका लागि समझदारी
१९.सीमा सुरक्षा उपकरण र कार्यालय उपकरणका लागि पत्र आदानप्रदान
२०.चिनियाँ सहयोगको सम्भाव्यता अध्ययन /
